Psikanalitik kuram, nesne ilişkileri kuramı, ego psikolojisi ve kendilik psikolojisi gibi kuramlardan kaynağını alan psikodinamik psikoterapilerde zihinsel ve duygusal süreçlerin kaynaklarına, dinamiklerine işaret eden bir çalışma ile semptomları azaltma ve yaşam kalitesini yükseltme hedeflenir. Duygular, düşünceler ve erken çocukluk dönemi deneyimleri gözden geçirilerek; kişinin güncel problemlerine dair içgörü kazanması hedeflenir.
Kişilerarası ilişkilerimizde tekrarlayan benzer deneyimleri tanımak ve dinamiklerini anlamak, sorunlarla baş etmede kullandığımız savunma mekanizmalarını görmek; bu tekrarlanan örüntüleri dönüştürme ve daha işlevsel savunmalar geliştirme adına önemlidir. Savunma mekanizmaları, en basit tanımıyla acı verici duygu, anı ve deneyimleri bilinçdışında tutmaya yarayan mekanizmalardır. Dinamik psikoterapilerde terapist ve danışan arasındaki terapötik ilişki merkezi konumdadır. Terapide aktarım, erken yaşam deneyimlerinin kişiyi bugün nasıl etkilediği konusunda aydınlatıcı olmaktadır.
Terapist, bilinçdışındaki duygu ve düşüncelerin açığa çıkmasını kolaylaştırmak adına danışanı duygu, arzu ve korkularına dair kısıtlama olmaksızın konuşabilmeye (serbest çağrışıma) teşvik eder. Seanslar özellikle uzun süreli terapilerde yapılandırılmamış olup; danışanın o seansta aklına gelen konudan bahsetmesi istenir; yani gündemi danışan belirler. Karmaşık ruhsal örüntülerimizin ve ruhsal sıkıntılarımızın kökenlerine gönderme yapan dinamik psikoterapilerde aynı zamanda “şimdi ve burada”ya da odaklanılır.
Dinamik psikoterapi süreci öncesi yapılan dinamik anamnez çalışması ile projektif test uygulamaları, danışanın kişilik özelliklerine ve yaşam öyküsüne dair gerekli bilgileri sağlamada yardımcı olmaktadır. Uzun süreli dinamik psikoterapilerin süresi değişken olmakla birlikte en az 2 yıl olup; kısa süreli dinamik psikoterapilerin genellikle 20-25 seans sürmesi planlanır. Uzun süreli terapilerde temel kişilik yapılanması üzerinde çalışılırken; kısa süreli terapilerde belli bir gündem ve problem üzerinden hedef belirlenir.